Aktualności
KONKURS GMINNY BABIOGÓRSKA SZOPKA REGIONALNA I EDYCJA 2022
Serdecznie zapraszamy do udziału w Gminnym Konkursie na Babiogórska Szopkę Regionalną. Prace konkursowe prosimy składać w Babiogórskim Centrum Kultury im. dr Urszuli Janickiej-Krzywdy w Zawoi (nowy budynek obok szkoły) do dnia 5.01.2022.
Szopka – urządzana w kościołach, noszona przez kolędników odwiedzających domy w okresie Bożego Narodzenia – to miniaturka betlejemskiej groty zaludniona figurkami – postaciami aniołów, pasterzy, wiernych składających hołd Narodzonemu Dzieciątku. Nierzadko swoim wystrojem nawiązywała do lokalnych pejzaży, zwyczajów, realiów codziennego życia, a także do wydarzeń społecznych i politycznych. W szopce od zawsze było miejsce dla wszystkich – wszak Ten, który się narodził niósł zbawienie całemu światu.
Pierwszą szopkę w dziejach Kościoła urządził św. Franciszek z Asyżu (1182 – 1226). Zimą 1223 roku w miasteczku Greccio, w autentycznej stajni, gdzie znajdowały się: osiołek
i wół, położył w żłobie, na sianie, dziecko gospodarza i odczytał towarzyszącym mu braciom tekst Ewangelii o Narodzeniu, na ten sam temat wygłosił homilię. W podobnej sceneriiw następnych latach odprawiał Mszę Św. i opowiadał wiernym o Cudzie Narodzenia. W ten sposób pragnął przybliżyć prostym ludziom tajemnicę Zbawienia. W ślad za św. Franciszkiem zakon franciszkanów stał się pierwszym propagatorem nie tylko szopki, ale także widowisk religijnych mówiących o Bożym Narodzeniu.
Widowiska religijne miały swoje źródło w tzw. dialogach, wywodzących się bezpośrednio z teatru rzymskiego. Początkowo były to dysputy prowadzone pomiędzy postaciami ze Starego i Nowego Testamentu, np. pomiędzy Adamem i Ewą, Abrahamem
i Izaakiem itp. W Polsce widowiska religijne pojawiły się w XIII stuleciu, początkowo
w klasztorach, a następnie w bursach akademickich, na rynkach miast itp. Równocześnie, wzorując się na św. Franciszku z Asyżu, urządzano w kościołach w okresie Bożego Narodzenia stajenki betlejemskie. Początkowo były to nieruchome figurki ustawiane w odpowiednio zaaranżowanym wnętrzu. Szopki z ruchomymi kukiełkami, nazywane „betlejemki” zaczęto konstruować dopiero w XVI wieku.
W XVIII stuleciu, gdy na skutek wprowadzania do widowiska jasełkowego zbyt wielu elementów świeckich, biskup poznański Teodor Czartoryski, a w ślad za nim inni, zakazał w kościołach tego typu przedstawień jako nie licujących z powagą miejsca, przerodziły się one w przenośny teatrzyk kukiełkowy. Nadal jednak w świątyniach przygotowywano tradycyjne stajenki betlejemskie konstruując całe kompozycje pejzażowe, ustawiając figurki
z drewna, porcelany, gipsu. Wiele z nich prezentowało lokalną architekturę, zwyczaje, stroje, czy wreszcie aktualną sytuację społeczną i polityczną. W trudnych dla narodu okresach szopka stawała się nierzadko wręcz patriotyczną demonstracją.
Podobnie było z szopkami obnoszonymi po domach przez kolędników. W każdym regionie miały one odrębne, charakterystyczne formy, jak np. słynna dzisiaj nieomal na całym świecie szopka krakowska.
Także pod Babią Górą jeszcze pół wieku temu kolędowano z szopką, często skromną jak pasterski szałas – w przeszłości atrybut tej ziemi.
Nawiązując do dawnych tradycji Babiogórskie Centrum Kultury im. dr Urszuli Janickiej-Krzywdy organizuje konkurs - BABIOGÓRSKA SZOPKA REGIONALNA.
Opr. Urszula Janicka – Krzywda